Son yıllarda ortaya çıkan SARS, Coronavirüs, Ebola ve MERS-CoV gibi salgın hastalıklar dolayısıyla kullanımı ve önemi giderek artan ürünlerden biri de tulumlardır. Tulumlar kullanıldıkları yere göre farklılık göstermektedir. Genel amaçları insan vücudunu kirlilik, mikroplar, virüsler ve bakterilerden koruma olan bu tulumlar kullanıldıkları yerlere göre; işçi tulumu, cerrahi tulum, tıbbi tulum, pilot tulumu gibi sınıflandırılabilirler.
CE işareti olan tulumlar; CE belgeli tulum olarak tabir edilebilir. Bir tulumda CE işareti olması o tulumun Avrupa Ekonomik Alanı’nda (AEA) dolaşımının ve satışının mümkün olduğunu göstermektedir. Ayrıca bu tulumun; güvenlik, sağlık ve çevre koruma standartları açısından uygun olduğunu gösteren bir işarettir.
Bir tulumun CE belgelendirmesinin yapılabilmesi için önce o tulumun hangi kategoriye girdiğinin belirlenmesi gerekmektedir. EN Standartları (Avrupa Standartları, European Norms, European Standards), Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) dahil olmak üzere birçok çeşitli ürüne yönelik minimum performans şartlarını ve test metotlarını belirlemektedir. Koruyucu tulumlar yalnızca listelenen iki ürün direktif kategorisiyle ticarileştirilir. Bunlar;
• Kişisel Koruyucu Donanım (EPI): 89/686/CEE Avrupa Direktifi. Bu kategoride; küreler, koruyucu giysiler ve yüz maskeleri (FFP) bulunur.
• Tıbbi Cihazlar (PS): 93/42/CEE Direktifi. Bu kategoride; tulumlar, beyaz paltolar ve cerrahi maskeler gibi tek kullanımlık kıyafetler bulunur.
CE işaretinin zorunlu olduğu 23 ürün grubu vardır. Bunlara CE işareti için gerekli olan CE belgesi alınmadan, bunların AB’ye ihracatı yapılamaz. Ayrıca Türkiye’deki yasal değişikliklerle de ürünlerin CE işareti taşıması zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda bu ürünlerin Türkiye’de piyasaya arz edilmesinin mümkün olabilmesi için CE işareti şarttır. Tulumlarla ve koruyucu giysilerle ilgili bazı standartlar;
• TS EN 340; Koruyucu Giyecekler ile ilgilidir. Bu standart; koruyucu giyecekler ile ilgili ergonomi, zararsızlık, büyüklük, gösterilişi, eskitme, uyumluluk ve işaretleme konularındaki bilgileri ve gereklilikleri içermektedir.
• TS EN 1073-2 (Bölüm-2); Radyoaktif Bulaşmaya Karşı Koruyucu Giysilerle ilgilidir. Bu standart; koruyucu giysiyi giyen kişiyi karı parçacık formunda bulaşmaya (kontaminasyona, kirlenmeye) karşı koruyan, havalandırmasız koruyucu giysiler için ilgili kuralları ve deney yöntemlerini kapsamaktadır.
• TS EN ISO 13982-1 (Bölüm-1); Katı parçacıklara karşı kullanım için koruyucu giyeceklerle (Tip 5) ilgili bir standarttır. Bu standart; hava ile yayılan katı parçacıkların işlemesine/içeri geçmesine dayanıklı kimyasal koruyucu giyecekler ile ilgili asgari kuralları kapsar.
• TS EN 14126; Sıvı kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecekler ile ilgilidir. Bu standart; Tip 6 olarak da tanımlanabilen kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecek takımı ile kısmi vücut koruyucularının (Tip PB [6]) her ikisini de kapsayan bir standarttır.
Standart tıbbi tulumlar; gözler hariç vücudun her yerini örten; tıbbi cihazlar, hastane personeli ve hasta arasında bulaşıcı bir ajanın (ya da hastalığın) geçişini sınırlayan bir bariyer olarak tanımlanabilir.
Üreticiler, CE belgesi veren firmalara başvurarak ürettiği tulumların belgelendirilmesini sağlayabilir ve bu sayede; AEA’da serbestçe satış yapma hakkı, güvenilirlik ve müşteri memnuniyeti elde edebilir. Ayrıca yukarıda belirtilen standartlara uygunluk belgesi de alırsa daha kolay bir şekilde ihracat yapma imkânı sağlanır.
