Kişisel Koruyucu Ekipman Nedir?
Kişisel Koruyucu Ekipman; çalışanları, işyerindeki ve iş esnasındaki, sağlık ve güvenlik risklerine karşı koruyacak ekipman/donanımdır. İşveren, çalışma ortamlarında bu ekipmanı çalışanlara vermeli ve uygun şekilde kullanılmasını sağlamalıdır. Kişisel Koruyucu Ekipmanlar (Personal Protective Equipment – PPE), “Kişisel Koruyucu Donanım – KKD” olarak da ifade edilmektedir. Bu ekipmanlar başlıca; kasklar, eldivenler, göz koruyucular, yüksek görünürlüklü giysiler, güvenlik ayakkabısı ve güvenlik kemerleri olarak belirtilebilir. Mühendislik kontrollerinin yapıldığı yerler ile güvenli cihazların olduğu yerlerde bile risk ya da tehlike olmadığını söylemek çok doğru olmaz. Tehlike her an her yerde bulunabilir. Bu nedenle koruyucu ekipman kullanmak önem arz etmektedir.
Çalışanların, işyerlerinde karşılaşabileceği başlıca riskler/tehlikeler;
• Kirli hava solumak,
• Yüksekten düşen malzemeler dolayısıyla yaralanmak,
• Uçan parçacıklar veya aşındırıcı sıvılar dolayısıyla yaralanmak,
• Aşırı sıcak veya soğuk havaya maruz kalmak,
• Ağır bir malzeme düşmesi sonucu sakatlanmak, olarak sıralanabilir.
Yukarıdaki durumlardan ve benzer durumlardan korunmak için kişisel koruyucu ekipman kullanmak önemlidir. Aslında öncelikle yapılması gereken her türlü tedbiri almak, emniyeti sağlamak ve sonra koruyucu ekipman kullanmaktır. İşverenler, çalışanlara bu ekipmanları ücretsiz bir şekilde sağlamalıdırlar. Koruyucu ekipmanlar doğru seçilmeli ve doğru kullanımı çalışanlara öğretilmelidir. AB’de bu konu hakkında 2016/425/EU sayılı Kişisel Koruyucu Ekipman Direktifi yayınlanmıştır. Ülkemizde de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından bu konu hakkında; Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik hazırlanmıştır. Bu direktif ve yönetmelik ile amaçlanan iş kazalarının etkisinin azaltılması ve çalışanların sağlığının korunması olarak ifade edilebilir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlarda CE Belgesi
Hem AB’nin yayınladığı direktifte hem de ülkemizdeki yönetmelikte, kişisel koruyucu ekipman kapsamına giren bütün ürünlerde CE İşareti’nin bulunması zorunlu olarak belirtilmiştir. Kişisel koruyucu ekipman alırken üzerinde CE işareti olmasına dikkat edilmeli ve alım-satım işi ile ilgilenen kişiler bu konuda bilinçlendirilmelidir.
2016/425 sayılı direktifte ile kişisel koruyucu ekipman tanımı; “Bir veya daha fazla sağlık ve güvenlik tehlikelerine karşı korunmak amacı ile çalışanlar tarafından giyilmek veya tutulmak üzere tasarlanmış herhangi bir cihaz veya malzeme” olarak ifade edilmiştir. CE işaretleme uygulaması kapsamında kişisel koruyucu ekipmanlar aşağıda belirtilen kategorilere ayrılmaktadır.
• Kategori I: Direktif ekinde tanımlandığı şekilde çalışanları asgari risklere karşı koruma amaçlı kişisel koruyucu ekipman,
• Kategori II: Kategori I veya Kategori III kapsamına girmeyen kişisel koruyucu ekipman,
• Kategori III: Direktif ekinde tanımlandığı şekilde çalışanları ölüm veya sağlığa geri dönüşü olmayan zararlar gibi çok ciddi risklerden koruma amaçlı kişisel koruyucu ekipman.
Kategori I’deki ürünler için üretici firmanın teknik dosya hazırlaması gerekmektedir. Kategori II’deki ürünler için ise üretici firma teknik dosya hazırlamalı, tip testleri yaptırmalı ve uygunluk beyanı düzenlemelidir. Kategori III’teki ürünler için de; uygunluk beyanı öncesinde ürün, fabrika kontrol testlerinden geçirilmelidir. Bu işlemler yapıldıktan sonra üreticiler, ürünlerin üstüne CE işareti iliştirebilir. Üretici firmalar, CE işareti iliştirilmesi ve CE Belgesi alınması ile ilgili yetkili firmalardan destek ve danışmanlık hizmeti alabilirler. Ülkemizde CE belgelendirme hizmeti veren özel firmalar bulunmaktadır.
